Miasto,  Projektowanie zieleni

34 Drzewa idealne do miasta i ich rola w ekosystemie miejskim

Drzewa, nie mają łatwego życia w mieście. Warunki jakie panują w tkance miasta, utrudniają ich wzrost i prawidłowy rozwój. Suche i ubogie w składniki odżywcze podłoże, mało przestrzeni dla rozrostu korony i bryły korzeniowej, zanieczyszczenie powietrza, zimowe zasolenie, to wszystko sprawia, że drzewa w mieście mogą rozwijać się gorzej lub po prostu zamierać.
Obserwując rozwój miast, często ma się wrażenie, że w przypadku nowych osiedli, inwestycji publicznych, czy usługowych, zapomniano lub celowo nie zastosowano drzew. Najcześciej wynika to z faktu, iż inwestorzy nastawieni na jak największą ilość powierzchni użytkowej budynków i zysk finansowy, świadomie rezygnują z drzew. Dodatkowo, restrykcje formalne dla nowoprojektowanych obiektów dość mocno ograniczają możliwości nowych nasadzen (np. wymogi odległości od sieci, czy zabudowy) co bywa barierą nie do pokonania i tym samym determinuje ilość nasadzen.
Dla miasta i jego mieszkańców zmniejszająca się z roku na rok ilość drzew w mieście to ogromna strata. Abstrahując od efektów wizualnych, drzewa są płucami miasta, które czyszczają powietrze z toksyn, jak filtry przerabiajac zatrute powietrze miejskie w świeży tlen. Dzięki obecności drzew temperatura otoczenia staje się bardziej wyrównana, wzrasta wilgotność powietrza. Amplitudy dobowe i roczne są bardziej stabilne, ponieważ podłoże i budynki nie nagrzewają się i nie oddają ciepła, chronione barierą liści. Latem drzewa dają kojący cień, temperatura obniża się, a obecność wysokich nasadzeń znacząco wpływa na nasze samopoczucie i komfort przebywania w danym miejscu.

Drzewa w mieście poza terenami prywatnymi można zaobserwować głównie w parkach i w ciągach ulic. O ile rola parków w kształtowaniu klimatu w miescie jest bardzo istotna, a ich obecnosć powinna towarzyszyć każdemu większemu osiedlu, nadrzędna rola sprawowana jest przez nasadzenia uliczne. Drzewa sadzone wzdłuż ulic i dróg poza wymienionymi wyżej zaletami mogą również wpływać na przewietrzenie miasta, wpływając na naturalnie tworzące się w zabudowie korytarze powietrza.

Każdy rejon kraju posiada gatunki drzew rodzime i adaptowane (występujące na danym terenie od jakiegoś czasu). Przy dobieraniu roślin do miejsca warto sięgać po obie grupy, do warunków panujących w projektowanej przestrzeni, należy dopasować swoiste cechy danego gatunku. Parametry najczęściej brane pod uwagę to wysokość wzrostu, szerokość korony, krztałt liści, kwitnienie, zapotrzebowanie na światło i wodę. Projektując zwróćmy uwagę na otoczenie danego miejsca, jeśli nie jest całkowicie zurbanizowane można spróbować czerpać z wzorców zastanych w terenie i zastosować roślinność, która już znajduje się w danym miejscu. Dbałość w doborze gatunków drzew do miejsca, zaprocentuje na lata, a drzewa odwdzięczą się nam silnym wzrostem i pięknym wyglądem.
Poniżej przedstawiam listę gatunków drzew, które doskonale sprawdzają się w warunkach miejskich polskiego klimatu. Oczywiście, tak jak wspomniałam każdy rejon kraju posiada specyficzne warunki lokalne i własną rodzimą florę roślinną, której znajomością w pierwszej kolejności należy kierować się w projektowaniu terenów zielonych zasobnych w drzewa. Pomocne będą w tym przypadku oferty lokalnych szkółek roślin, które co sezon prezentują dostępne w sprzedaży gatunki drzew.

Przedstawiając listę polecanych gatunków drzew, posiłkuję się zaufaną stroną Związku Szkółkarzy Polskich. Ich strona i katalogi, od lat towarzyszą mi w procesie projektowym. Informacje jakie przedstawiają są rzetelne i przekazywane w bardzo dostępny i przystępny sposób.

Brzoza brodawkowata Betula Pendula

Brzoza papierowa Betula Papyrifera

Dąb szypułkowy Quercus robur

Dąb czerwony Quercus rubra

Platan klonolistny Platanus xhispanica

Klon pospolity Acer platanoides

Klon polny Acer campreste

Wiąz szypułkowy Ulmus laevis

Buk pospolity Fagus sylvatica

Surmia zwyczajna Catalpa bignonioides
Grab pospolity Carpinus betulus

Kasztan jadalny Castanea sativia
Olsza czarna Alnus glutinosa

Olsza szara Alnus incana
Kasztanowiec czerwony Aesculus xcarnea

Kasztanowiec pospolity Aesculus hipocastanum

Miłorząb dwuklapowy Ginco biloba
Orzech czarny Juglans nigra
Wierzba płacząca Salix xsepurcralis

Magnolia drzewiasta Magnolia akuminata
Jesion wyniosły Fraxinus ekselsior

Ambrowiec balsamiczny Liqidambar styraciflua
Jarząb szwedzki Sorbus intermedia

Jarząb mączny Sorbus aria
Bez czarny Sambucus nigra

Lipa drobnolistna Tilia cordata
Lipa szerokolistna Tilia platyphyllos

Świerk kłujący Juniperud sabina

Świerk serbski Picea omorica

Jodła kaukaska Abies nordmanniana
Choina kanadyjska Tsuga candensis

Cis pospolity Taxus baccata
Sosna czarna Pinus nigra
Sosna górska Pinus mugo