Wayfinding – o tym, jak dobrze odnaleźć się w przestrzeni
Wayfinding nie ma polskiego odpowiednika, jednak w dużym uproszczeniu można określić to zjawisko jako system nawigacji przestrzennej. Wszystko to co sprawia, że będąc w nowym mieście, miejscu, budynku mieszkalnym, biurowym, czy użyteczności publicznej sprawia, że bez problemu trafiamy do miejsca destynacji możemy określić jako elementy właściwego wayfinding. Paradoksalnie właściwie wykonany wayfinding jest nie zauważalny, użytkownik miejsca po prostu wie gdzie jest, gdzie znajduje się cel podróży i jaką drogę pokonać, aby go osiągnąć. Coraz częściej zdarza się, że wayfinding staje się elementem aranżacji wnętrza, czasem stanowi nawet sztukę, element ozdobny. Wszystko zależy oczywiście od intencji inwestora, projektanta i indywidualnych cech miejsca.
Dość specyficznym rodzajem watfindingu są oznaczenia dróg ewakuacyjnych w budynkach czy tzw. numery policyjne na elewacji. W tych przypadkach ustandaryzowana kolorystyka i sposób oznaczeń, z założenia znana użytkownikowi, zapewnia bezpieczeństwo i szybkie osiągnięcie celu.
Konkretyzując, wayfinding to wszelkiego rodzaju oznaczenia graficzne, tablice, pylony, ikonografiki, schematy, strzałki, mapy. Oznakowanie umieszczane jest na elementach pionowych i poziomych przestrzeni, czy miejsca lub stanowi wolnostojący element przestrzeni. Przykładem wayfinding są strzałki kierunkowe wyświetlane na podłogach sklepu Ikea prowadzące klientów od wejścia przez wszystkie działy sklepu do kas. Kolejnymi przykładami są interaktywne mapy kondygnacji centrów handlowych, tablice tras przystanków w metrze, czy chociażby oznakowanie numerów mieszkań w budynku wielorodzinnym.
Cechy dobrego wayfindingu:
- widzialność w przestrzeni
Możliwa do osiągniecia poprzez właściwe lokowanie elementów systemu, zarówno w płaszczyźnie poziomej jak i pionowej, właściwe gabaryty i odpowiednie kontrastowanie treści, czy kolor.
- przejrzystość przekazu
Uzyskana min. poprzez kolory i ich gradienty oraz odpowiednie kształty, sugerujące następny krok, decyzje.
- indywidualność
Wydobycie tożsamości miejsca zarówno jako całości jak i poszczególnych elementów np. pięter, oddziałów szpitala, działów firmy
- szybkość podania
Szalenie istotna zwłaszcza w budynkach użyteczności publicznej, czy obiektach związanych z transportem. Osoby starsze, dzieci, obcokrajowcy, różne grupy społeczne i wiekowe nie powinny mieć problemu z przekazem. Całość systemu powinna być nastawiona na minimalizm i skrócenie czytelności przekazu, co mogą zapewnić min. piktogramy i angielskie (uniwersalne) tłumaczenia oznaczeń.
- integralność
Spójność całego systemu można osiągnąć stosując powtórzenia rozwiązań, kolorów, czcionek, map i piktogramów oraz ujednolicenie topografii.
- punkty charakterystyczne i decyzyjne
Oznaczenie na mapie, czy schemacie miejsc wyjątkowych w terenie tj. kościół, czy stacja benzynowa, ułatwia odnalezienie się w przestrzeni. Dodatkowo, bardzo ważne jest odpowiednie oznaczenie miejsc, gdzie trasy się rozdzielają, tak, aby uniknąć problemów z decyzyjnością.
- czytelność i ciągłość tras
Strzałki kierunkowe, kolorowe linie na ścianie czy posadzce, to jedne z przykładów oznakowania tras w budynkach czy np. parkingach. Najistotniejsze jest w tym przypadku prostota i spójność przekazu.
Warto również wspomnieć o polskich firmach, które w znakomity sposób projektują wayfinding. Poniższe realizacje są doskonałym przykładem dla tematu artykułu. Zakres ich działalności pokazuje również jak bardzo temat wayfindingu jest wszechstronny i interdyscyplinarny.
Kolektyf – wrocławska grupa projektowa specjalizująca się w oznakowaniu biur i nieruchomości mieszkalnych
http://kolektyf.com/portfolio/
Medusagrup – przede wszystkim biuro projektowe architektury i urbanistyki, tworzące również w obszarze grafiki i designu
